Sepehr Joussefi

Wie noodgedwongen voor politieke bescherming, veiligheid en vrijheid naar Nederland vlucht, wordt heel gauw met behoud van een uitkering in een langdurige inactieve positie geparkeerd. Deze afhankelijkheidscultuur en dit lichtzinnige parkeerbeleid gaan in feite ten koste van de sociale waardigheid en de economische zelfredzaamheid van hoogopgeleide vluchtelingen. Ze worden ondanks hun enorme overlevingskracht en hun arbeidspotentie als een weerloos wezen aan een lijdzaam en armoedig bestaan en de gemeentelijke sociale diensten overgeleverd. Het sociale zekerheidsstelsel dat bedoeld is voor de bescherming tegen tijdelijke werkloosheid, schrijft hen categoriaal af. Onbedoeld vergeet men dat een bijstanduitkering niets meer is dan een kortstondig sociaal vangnet voor een transitieperiode waarbinnen het re-integratieproces met een steun in de rug voltooid moet worden. De activeringsfunctie van de sociale zekerheid is in feite net zo belangrijk als de tijdelijke middelen die een levenstandaard waarborgt. De bijstanduitkering mag niet als een sociale correctie ingezet worden om de onrechtvaardigheid op de arbeidsmarkt te compenseren. Een uitkering die je tegelijk het recht op arbeid en volwaardige participatie ontneemt, draagt bij tot sociale uitsluiting. Om die reden is het de verkeerde keuze om aan het participatie- en re-integratiebudget te snoeien. Echter, de vraag is of een sociale dienst de aangewezen instantie is die over voldoende expertise en geschikte re-integratie instrumenten beschikt om vluchtelingen duurzaam en op hun eigen niveau aan passende arbeid te kunnen helpen. Duidelijk is dat de hoogopgeleide vluchtelingen niet tot de primaire doelgroep van de sociale diensten behoren. De sociale diensten zijn in veel gevallen belast zijn met uitkeringsgerechtigden die met meervoudige problematiek te kampen hebben. Dit terwijl de aan de kant gezette hoogopgeleide vluchtelingen eerder een aanvullende scholing en een intensief taaltraject nodig hebben. Voor deze groep zijn er gespecialiseerde en vooral moedige arbeidsbemiddelaars nodig die zich op de hoogst haalbare individuele arbeidspotentie durven te focussen. Aangezien de witte organisaties slechts toegang hebben tot witte netwerken, dienen deze professionals het gebrek aan deze netwerken en zelfs het informeel netwerk te compenseren. Hoogopgeleide vluchtelingen zijn in de afgelopen twee decennia te consistent door de middelpuntvliegende kracht van de Nederlandse witte arbeidsmarkt afgestoten. Noch hun opleiding noch hun eerder opgedane arbeidservaring tellen hier mee. Het onvermijdelijke gat in hun CV wordt vergroot en hun meerwaarde voor de arbeidsmarkt gebagatelliseerd. Deze langdurige uitsluiting uit het arbeidsproces en de statistische discriminatie brachten te veel schade aan hun zelfvertrouwen en thuisgevoel.

Migratie, gedwongen of niet, maakt de ontvangende samenleving vitaler, nieuwsgieriger en weerbarder. Aangezien de biculturele migrant de heersende vanzelfsprekendheden, vooroordelen en vastgeroeste overtuigingen in twijfel brengt, is het erg bevorderend voor het creatieve, innoverende en relativerende vermogen van de ontvangende samenleving. Het is sociaal niet acceptabel en economisch niet verantwoord dat veel werkbekwame en getalenteerde vluchtelingen die zich in hun arbeidsproductieve leeftijd bevinden tijdens de slopende asielprocedure en later achter de door sociale dienst gesubsidieerde geraniums verloren gaan. Dit terwijl de vergrijsde kenniseconomie deze gemarginaliseerde mensen hard nodig heeft. Het is de morele plicht van de politiek om in deze tijd van economische recessie en de bijbehorende bezuinigingen passende maatregelen te nemen zodat de kwetsbare arbeidspositie van vluchtelingen niet verder verzwakt wordt en dat deze kapitaalvernietigende trend zich niet langer voortzet.