|
Nowruz is de herleving en de herrijzing van de natuur Sepehr Joussefi |
|
Wat is Nowruz en hoe wordt het gevierd? Nowruz dat vroeger "Nougruz" heette, betekent nieuwe dag en wordt met veel vreugde en blijdschap gevierd door de verschillende volkeren in Azie. Gedurende het feest Nowruz zijn de dag en nacht even lang en begint alles weer te groeien. Mensen gaan elkaar met warmte en vriendschap bezoeken, om elkaar een gelukkig nieuwjaar te wensen. Alle scholieren, ambtenaren en werknemers zijn vrij. Iedereen maakt zijn/haar huis grondig schoon. Thuis kun je genieten van muziek en allerlei lekkernijen die gekocht of zelf gemaakt zijn. Zelfs de aller armste mensen kopen nieuwe kleren en zorgen ervoor veel eten te hebben voor het feest. Doordat iedereen zich in het nieuw wil steken en veel voedsel koopt is dit de drukste tijd van het jaar voor de bazaar. In Gilan, aan de kust van de Kaspische zee zijn verschillende groepen muzikanten die naar verschillende dorpen gaan om de bewoners uit te nodigen voor muziek en een gezellige avond. In Sistan gaan sommige meisjes op deze dag in de meer Hamun zwemmen of zich daarin wassen, in de hoop dat het zaad van Zoroaster dat in het meer zou zitten een van hen zwanger zal maken, zodat de Sushians of de wereld verlosser geboren wordt. Op de dertiende dag na Nowruz, als iedereen gaat picknicken, knopen meisjes grassprietjes aan elkaar in de hoop dat ze dat jaar zullen trouwen. Waar wordt Nowruz gevierd? Nowruz is een van de grootste, oudste multinationale feesten in Azië. Dat wordt gevierd in een ontzettend groot gebied; in Afghanistan, Tajikistan, Oezbekistan, Republiek Azerbaijan, Iran, Pakistan en India vooral bij de Parsee’s en de shi’ieten, bij de Koerden in Irak en Turkije, bij de Turkse Alevieten en sinds vijf jaar officieel in heel Turkije. De oorsprong van Nowruz Over de oorsprong van dit feest zijn verschillende verhalen. Volgens Abu Rayhan is Nowruz de dag dat Jamshid, de legendarische koning van Iran (die eigenlijk door Ferdowsi in zijn boek, Shahnameh bekend is geworden) die er in geslaagd was om een rechtvaardige samenleving op te bouwen, en in Farwardin (begin van de lente) op de troon ging zitten en koning werd. Op die dag regende het zoveel dat alles begon te groeien. Er ontstond een overvloed aan allerlei levensmiddelen. Mensen waren heel blij en noemden deze dag Nowruz (de nieuwe dag). Een andere interessante verklaring is het verhaal van Kaveh de Smit en de wrede koning Zahhak dat door Ferdowsi in de Shahnameh is verteld. Zahhak was een despotische koning die door de meeste mensen werd gehaat. Toen Kaveh de Smit, de held van het verhaal, er in slaagde om deze koning te vermoorden, begonnen alle mensen van vreugde en blijdschap een groot feest te vieren dat later bekend werd onder de naam Nowruz. Andere verklaringen voor het vieren van dit feest zijn: - Zoroaster is op deze dag geboren. - Kiyomars kon uiteindelijk de duivel vermoorden. - Het Iraanse plateau is op deze dag tot stand gekomen. - Tahmures deed de Ahriman (de duivel, het kwade) voor dertig jaar in de ketting. - Op deze dag heeft Fereydoun, de wereld tussen zijn drie zonen verdeeld. - Zoroaster heeft zijn religie op deze dag geopenbaard. Nowruz en de verzoening met de Islam Omdat Nowruz diepe wortels had in het Oosten, hebben moslims Nowruz tot een islamitische, of liever gezegd, shi’itisch feest verklaard. Er wordt gezegd dat de profeet Mohammad op deze dag, Ali (vierde Kalief) in de Ghadir-e Khom tot zijn opvolger heeft benoemd. Sommigen geloven dat de twaalfde Shi’itische Imam, Mahdi, op Nowruz zal verschijnen. Een andere verklaring is dat toen een gouverneur Ali, de eerste Shi’itische Imam, geschenken kwam aanbieden op Nowruz, deze eerst was verbaasd en vroeg waarom hij dit allemaal kreeg. Het antwoord was dat het Nowruz was en dat op deze dag hooggeplaatste personen cadeaus ontvangen. Ali was zo blij dat hij zei: "laat het elke dag Nowruz zijn." De Turkse Alavieten gaan ervan uit dat Ali op deze dag werd geboren en om die reden vieren zij dit feest. Nowruz kon worden blijven gevierd omdat het in een islamitische vorm kon worden gegoten en het geen zuiver Zoroasterisch of oud-Iraans feest leek te zijn. Daardoor kon het moeiteloos worden geaccepteerd. De laatste woensdag van het oude jaar Er wordt op de laatste woensdag van het oude jaar tegen de avond overal vuur gemaakt en iedereen springt zingend over het vuur heen. Juichend zeggen ze tegen het vuur, terwijl zij over het vuur springen: "Mijn gele kleur voor jou en jouw rode kleur voor mij." Geel staat voor ziekte en rood voor gezondheid. De laatste vrijdag in het jaar bezoeken de mensen de graven van familieleden, heiligen en belangrijke personen. Zij denken dat de geesten van de overledenen aanwezig zijn bij Nowruz om het feest mee te vieren. Haft Sin Overal in Iran vind je tafels vol met zeven dingen die allemaal met een "s" beginnen. Het zijn er zeven omdat de Amshaspandan, die de belangrijkste engelen in het Zoroasterisme zijn, er zeven zijn. Het zijn de Sonbol (hyacint), Sir (knoflook), Serkeh (azijn), Senjed (wilde olijven) dat een symbool van liefde is, Samanu (sap van de ontkiemende tarwe), Sekkeh (munten), die een symbool van rijkdom zijn, Sib (appel) een symbool van geboorte, Sabzeh (groente) datop de 13de dag in het stromende water gooid wordt. Het doel is dat de natuur gestimuleerd wordt om groen en levend te worden. Daarnaast zijn de volgende dingen ook meestal aanwezig: twee goudvissen in een kom, verschillende noten, koekjes en gekleurde eieren. Dit wordt allemaal gedaan opdat het komende jaar een goed en vruchtbaar jaar zal zijn. Utrecht, 17 maart 1996 |
|
|